Zarówno raty stałe, jak i malejące należy spłacać według wyznaczonego przez placówkę bankową harmonogramu. Istotną różnicą pomiędzy tymi dwoma rodzajami rat jest ich wysokość. Każda wpłata natomiast dzieli się na część kapitałową i odsetkową, gdzie odsetki są zbiorem kosztów na których zarabia bank. Natomiast kapitał jest pożyczoną kwotą. Rata stała, raz ustalona, obowiązuje kredytobiorcę przez cały okres spłaty kredytu. Znaczenie ma procentowy podział tej raty.
Początkowo kredytobiorca spłaca w większej części odsetki bankowe. Kapitał w znaczący sposób zostaje spłacany dopiero po kilku latach.Rata malejąca charakteryzuje się tym, że kredytobiorca co miesiąc spłaca taką samą sumę kapitału z odsetkami dla banku. Rata pierwsza jest zawsze największa, a ostatnia najmniejsza.
Każde z tych rozwiązań ma swoje wady i zalety. Przy racie stałej budżet domowy nie jest zbytnio obciążony, natomiast ostatecznie spłaca się go dłużej, przez co jego koszty są większe. Decydując się na raty malejące trzeba mieć o wiele większą zdolność kredytową, za to spłaca się go krócej, jego ostateczne koszty są natomiast mniejsze.